Niet veel mensen zullen weten dat er in Amsterdam ooit een St.-Ludgerus ULO voor jongens was. De drie waarschuwingen op de achterkant van het rapport geven glashelder aan hoe er begin jaren zestig van de twintigste eeuw over de opvoeding van Rooms-Katholieke jongens (nog) werd gedacht.
‘In de jaren 1961-1963 zat ik op de St.-Ludgerus ULO-School, onderdeel van de Amsterdamse Stichting voor Katholiek Uitgebreid Lager Onderwijs, aan de Buiksloterweg in Amsterdam-Noord.
Het was een, voor die tijd, typerende katholieke jongensschool. De directeur stond elke ochtend bij de ingang van de school: niet groetend, wel iedereen streng aankijkend. Duidelijke regels, stevige hiërarchie, dagelijkse huiswerkcontroles. Bij Frans, Duits en Engels werden bij het begin van de les enkele jongens, voor de hele klas, publiekelijk overhoord. Dat was geen pretje.
De godsdienstlessen, gegeven door een priester in toga die wij oneerbiedig ‘Kubus’ noemden, waren hilarisch. Een uitlaatklep, denk ik nu, voor de sfeer van ‘orde en tucht’ in de andere lessen. Wangedrag tijdens de godsdienstles leidde tot mijn verwijdering van school aan het begin van de derde klas. Had ik toch mijn oudere broer de loef afgestoken, vond ik toen. Hij werd pas tegen het einde van de derde klas van school gestuurd.
Ad Groen
De schoolleiding moet destijds wel gevreesd hebben dat er van deze jongen niets terecht zou komen. Maar hij werd later een populaire en zeer gewaardeerde leraar maatschappijleer op het Ludgercollege in Doetinchem. Tja… Ludger!
Het verhaal van oud-collega Ad roept beelden van de lang vergane dagen van het Rijke Roomse Leven in Nederland op. De adviezen op het rapport van Ad worden door ons nu als sterk bevoogdend ervaren.
Voor mij is onderdeel van de dagelijkse realiteit want ik woon sinds 2012 de helft van het jaar in de Filipijnen, waar de katholieke kerk ook vandaag nog steeds een sterke maatschappelijke kracht vormt. Katholiek onderwijs speelt daarin een belangrijke rol. Bij dat soort adviezen als op het rapport van Ad fronst hier niemand de wenkbrauwen.
Als vrijwilliger coordineer ik in de Filipijnen de projecten van een kinderfonds voor een van oorsprong katholieke stichting uit Nederland. Dit schooljaar stellen we weer ruim 600 kinderen in staat naar school te gaan. Het schoolgeld voor een katholieke school is twee tot drie keer zo hoog is als dat voor een openbare school. Ik kies dan ook vaak voor een openbare school omdat ik dan veel meer kinderen kan helpen. Die redenering kan men hier in katholieke kring niet altijd goed volgen, want van kinderen in het openbaar onderwijs kan toch weinig terecht komen. Een volgende keer zal ik bij zo´n discussie eens aanvoeren dat ik vele voorbeelden van het tegendeel ken.
Warme groeten uit de Filipijnen,
Henk Ankone (oud-leraar Aardrijkskunde en Maatschappijleer, Ludgercollege Doetinchem)