Ludgerpad 2: van de IJssel naar Utrecht

[:nl]Aan de IJssel bij Wichmond staat een mooi Ludgermonument, dat terecht even transparant is als het Evangelie dat de Utrechtse missionaris Ludgerus naar Gelderse en Saksische streken bracht. Het monument vormt letterlijk en figuurlijk een waterscheiding, niet alleen voor de evangelische ondernemer uit Utrecht toen hij in de 8e eeuw overstak naar het oosten, maar ook voor zijn enthousiaste liefhebbers van de 21-ste eeuw uit het Utrechtse en het Achterhoekse.

Ludgerpad richting oosten
Dit monument markeert immers de grens tussen het Utrechtse Ludgercomité en de Achterhoekse Ludgerkring. Ook al wordt er in vriendschap en vrolijkheid samen vergaderd, soms is er onderscheid qua oriëntatie. Veel aandacht gaat de laatste jaren naar het oosten (heel klassiek en heel christelijk natuurlijk), zoals bij de realisatie van een volledig Ludgerpad vanaf de IJsel tot aan Münster, zo mogelijk zelfs tot Werden, waar Sankt Liudger naar eigen wens begraven ligt.

Ludgerpad richting westen
Bij deze willen “wij westerlingen” graag “u oosterlingen” uitnodigen richting Utrecht: terug naar de bron, daar waar Sint-Ludger geboren is. Na oversteek bij Wichmond wandelt of fietst u ontspannen verder, want een beetje navolger van Ludger pelgrimeert niet per auto! Net als naar Santiago de Compostella kunt u daarbij verschillende routes volgen: 1/ noordelijk (Ludgerkerken van Bant, Doornspijk, Oldehove, Dronten) of 2/ zuidelijk (protestantse Ludgerkerk van Hall en Voorstonden).

Middenroute
Daartussen ligt een opvallende middenroute. Deze is volledig te danken aan de voorname Duitse familie Von Sülen, die in de 13e eeuw uit liefde voor Sankt Liudger zo dicht mogelijk bij diens geboortehuis aan de Utrechtse Vecht wilde wonen. Naar sterk historisch vermoeden liggen de fundamenten van dat huis onder het huidige (2-de) kerkje in wat eens Swesen heette maar nu Oud-Zuilen, dankzij die Duitse familie Von Sülen, die in haar wapen de drie zuiltjes van Zuilen heeft.

Zuylens pad
Deze route kan men ook Zuylens pad noemen. Want! U komt in Amerongen (aan de Rijn) en treft daar kasteel Zuylenstein uit de 14-de eeuw. Vervolgens beklimt u de Zuilensteinse berg (of kop), mooi stukje Utrechtse heuvelrug op weg naar Leersum. Tot uw verbazing ontdekt u, dat Leersum sinds de 12-de eeuw in de pachtboeken staat van het Ludgerklooster te Essen-Werde! Dan stapt u lekker door naar de Utrechtse wijk Overvecht om even uit te rusten in zorgcentrum Zuylenstede. Tenslotte volgt u de Vecht, loopt door Zuilen (eens eigen gemeente, nu Utrechtse wijk), passeert een grote familie ganzen, en dan..!

Zuil van Heiligheid
Ja hoor, de geboortegrond van Ludger! Maar buig eerst vóór de kerkdeur, die bij gelegenheid door de protestantse kerkbeheerder wordt geopend. Bid, op voorspraak van de heilige Ludger, vurig tot de Heilige Geest voor de Kerk in Nederland. Neem dan een ontspannend drankje of versterkend hapje bij bistro Belle van Zuilen, een naam die herinnert aan een superintelligente dame in de 18-de eeuw, die woonde op kasteel Zuilen, waar ooit familie Von Sülen een eerste kasteeltoren liet bouwen. Jammer, dat gidsen, obers, Oud-Zuilenaren niets meer weten van Sankt Liudger.

Zuylenburgh
Kijk om u heen! Hoe klein is Oud-Zuilen, maar hoe groot! In dat kleine gehucht zijn te vinden: 1) Klein Zuylenburg, een karakteristiek woonhuis bij de brug, sinds 2006 een comfortabele B&B; 2) Planetarium Zuylenburgh, voltooid in 2009, nagebouwd naar het planetarium van Eise Eisinga in Franeker, met een collectie van ruim 1000 antiquarische objecten uit astronomie en microscopie.

Zuilenland
En verder? Als u rond (Oud)-Zuilen in het Utrechtse land reist, vindt u overal sporen van de familie Von Sülen, middels de Drie Zuiltjes van het familiewapen. U herkent ze onmiddellijk in de wapens van bijvoorbeeld Abcoude en Wijk bij Duurstede. En bezoek maar eens het sprookjesachtige kasteel Haarzuilens, genoemd naar een afstammeling van het geslacht von Sülen, vernederlandst: Zuilen. Allemaal dankzij de verering voor Sint-Liudger, die deze Duitse familie westwaarts dreef.

LudgerKapel
En waar eindigt uw pelgrimage? In de wijk Zuilen vlakbij waar in de 20-ste eeuw eens een machtige Ludgerkerk stond en nu slechts een Ludgerkapel resteert. Een stevig stenen beeld van Ludgerus kijkt geloofsvast naar de Ludgerschool op de hoek van de St.-Willibrordusstraat en Bonifatiusstraat. In de kapel bidt een communiteit zusters de eeuwigdurende aanbidding samen met Ludger in de hemel. Als u met hen Jezus in het Allerheiligste Sacrament hebt aanbeden, of enkel aangekeken, kunt u de reis in stijl eindigen met een eerbiedige afscheidsgroet aan de Ludgerrelikwie in de rechter zijmuur: “Heilige Ludger, bid voor de Kerk van Nederland.”
Priester Koos Smits, Ludgerusparochie RK Utrecht[:de]Aan de IJssel bij Wichmond staat een mooi Ludgermonument, dat terecht even transparant is als het Evangelie dat de Utrechtse missionaris Ludgerus naar Gelderse en Saksische streken bracht. Het monument vormt letterlijk en figuurlijk een waterscheiding, niet alleen voor de Evangelische ondernemer uit Utrecht toen hij in de 8e eeuw overstak naar het oosten, maar ook voor zijn enthousiaste liefhebbers van de 21e eeuw uit het Utrechtse en het Achterhoekse.

Ludgerpad richting oosten
Dit monument markeert immers de grens tussen het Utrechtse Ludgercomité en de Achterhoekse Ludgerkring. Ook al wordt er in vriendschap en vrolijkheid samen vergaderd, soms is er onderscheid qua oriëntatie. Veel aandacht gaat de laatste jaren naar het oosten (heel klassiek en heel christelijk natuurlijk), zoals bij de realisatie van een volledig Ludgerpad vanaf de IJsel tot aan Münster, zo mogelijk zelfs tot Werden, waar Sankt Liutger naar eigen wens begraven ligt.

Ludgerpad richting westen
Bij deze willen “wij westerlingen” graag “u oosterlingen” uitnodigen richting Utrecht: terug naar de bron, daar waar sint Ludger geboren is. Na oversteek bij Wichmond wandelt of fietst u ontspannen verder, want een beetje navolger van Ludger pelgrimeert niet per auto! Net als naar Santiago de Compostella kunt u daarbij verschillende routes volgen: 1/ noordelijk (Ludgerkerken van Bant, Doornspijk, Oldehove, Dronten) of 2/ zuidelijk (Protestantse Ludgerkerk van Hall en Voorstonden).

Middenroute
Daartussen ligt een opvallende middenroute. Deze is volledig te danken aan de voorname Duitse familie “von Sülen”, die in de 13e eeuw uit liefde voor Sankt Liutger zo dicht mogelijk bij diens geboortehuis aan de Utrechtse Vecht wilde wonen. Naar sterk historisch vermoeden liggen de fundamenten van dat huis onder het huidige (2e) kerkje in wat eens Swesen heette maar nu Oud-Zuilen, dankzij die Duitse familie “von Sülen”, die in haar wapen de drie zuiltjes van “Zuilen” heeft.

Zuylens pad
Deze route kan men ook “Zuylens pad” noemen. Want! U komt in Amerongen (aan de Rijn) en treft daar kasteel “Zuylenstein” uit de 14e eeuw. Vervolgens beklimt u de “Zuilensteinse berg” (of ‘kop’), mooi stukje Utrechtse heuvelrug op weg naar Leersum. Tot uw verbazing ontdekt u, dat Leersum sinds de 12 eeuw in de pachtboeken staat van het Ludgerklooster te Werden (Essen, Duitsland)! Dan stapt u lekker door naar de Utrechtse wijk Overvecht om even uit te rusten in zorgcentrum “Zuylenstede”. Tenslotte volgt u de Vecht, loopt door Zuilen (eens eigen gemeente, nu Utrechtse wijk), passeert een grote familie ganzen, en dan . . . !

Zuil van Heiligheid
Ja hoor, de geboortegrond van Ludger! Maar buig eerst vóór de kerkdeur, die bij gelegenheid door de Protestantse kerkbeheerder wordt geopend. Bid, op voorspraak van de heilige Ludger, vurig tot de Heilige Geest voor de Kerk in Nederland. Neem dan een ontspannend drankje of versterkend hapje bij bistro “Belle van Zuilen”, een naam die herinnert aan een superintelligente dame in de 18e eeuw, die woonde op kasteel Zuilen, waar ooit familie “von Sülen” een eerste kasteeltoren liet bouwen. Jammer, dat gidsen, obers, Oud-Zuilenaren niets meer weten van Sankt Liutger.

Zuylenburgh
Kijk om u heen! Hoe klein is Oud-Zuilen, maar hoe groot! In dat kleine gehucht is te vinden: – Klein Zuylenburg : een karakteristiek woonhuis bij de brug, sinds 2006 een comfortabel B&B. – Planetarium Zuylenburgh : voltooid in 2009, nagebouwd naar het planetarium van Eise Eisinga in Franeker, met een collectie van ruim 1000 antiquarische objecten, uit astronomie en microscopie.

Zuilenland
En verder? Als u rond (Oud)-Zuilen in het Utrechtse land reist, vindt u overal sporen van de familie “von Sülen”, middels de “Drie Zuiltjes” van het familiewapen. U herkent ze onmiddellijk in de wapens bijv. van Abcoude en Wijk bij Duurstede. En bezoek maar eens het sprookjesachtige kasteel Haarzuilens, genoemd naar een afstammeling van het geslacht “von Sülen”, vernederlandst “Zuilen”. Allemaal dankzij de verering voor Sint Liutger, die deze Duitse familie westwaarts dreef

Ludger-Kapel
En waar eindigt uw pelgrimage? In de wijk Zuilen, vlakbij waar in de 20e eeuw eens een machtige Ludgerkerk stond en nu slechts een Ludgerkapel resteert. Een stevig stenen beeld van Ludgerus kijkt geloofsvast naar de Ludgerschool, op de hoek van de St. Willibrordusstraat en Bonifatiusstraat. In de kapel bidt een communiteit zusters de eeuwigdurende aanbidding, samen met Ludger in de hemel. Als u met hen Jezus in het Allerheiligste Sacrament hebt aanbeden, of enkel aangekeken, kunt u de reis in stijl eindigen, met een eerbiedige afscheidsgroet aan de Ludger-relikwie in de rechter zijmuur: “Heilig Ludger, bid voor de Kerk van Nederland.”

Priester Koos Smits, Ludgerusparochie RK Utrecht[:]