Terug naar het overzicht van de nieuwsbrief Volgende pagina
Ludger en Luther

Op 31 oktober 1517 plakte Maarten Luther zijn 95 stellingen aan de deur van de slotkerk te Wittenberg. Historisch waar of niet, het is een markant symbool van de Reformatie die door deze Augustijnermonnik werd ingezet. Net zo markant is het Ludgermonument aan de Elterweg langs de IJssel, waar Ludger rond 780 de rivier zou zijn overgestoken. Historisch waar of niet, er is voldoende reden om aan het einde van Lutherjaar 2017 de twee mannen te vergelijken.

Twee namen
Allereerst een verrassend naamsonderzoek. Luther werd op 11 november 1483 gedoopt: voornaam “Martin” (naar de dagheilige St. Martinus) en familienaam “Luder” of een variant daarvan. Rond 1515 veranderde Maarten zelf zijn naam in “Luther”, om te associëren aan het Griekse woord “eleutheros” (= vrij), en om het accent in het Germaanse woord te verschuiven van ‘liederlijkheid’ naar ‘strijdbaarheid’. Dat Germaanse woord “lud/lut” (= volk) ligt ten grondslag aan beide namen: Liutger en Luther. Zij zijn dus beiden “mannen van het volk”. Vervolgens betekent het Germaanse “ger” van Ludger “strijdbaar”. Ludger en Luther zijn dus beiden “strijders voor God”.

Twee persoonlijkheden
Tussen Ludger en Luther bestaan typische overeenkomsten en verschillen. Beiden waren intelligent en leergiering. Ludger ging na de Utrechtse kloosterschool studeren bij theoloog Alcuin in het Engelse York. Luther ging al jong naar de universiteit van Erfurt voor rechtenstudie en later naar die van Wittenberg voor filosofie en theologie. Beiden hadden met hun kennis en geloof één doel: “het ware geloof verkondigen”. Maar hier gaan de wegen uiteen. Ludger werd praktisch en actief missionaris om de heidense Friezen en Germanen tot Christus te brengen. Luther werd academische professor Bijbeltheologie en onderrichtte om de christelijke Kerk weer tot het ware geloof terug te brengen.
Afbeelding: Ludger krijgt onderricht van Alcuin.

Twee hervormers
Eigenlijk waren Ludger en Luther beiden hervormers. De één wilde heidenen bekeren, de ander Christenen, zoals Jezus zijn verkondiging begon met: “Bekeert u!” Tragisch is uiteraard de verschillende afloop. Scherpzinnig doorzag Luther de zwakheden van de toenmalige kerk. Vanuit de Bijbel stelde hij Christus centraal en wees de weg naar het totale vertrouwen op God, maar qua karakter was Luther eigenzinnig en koppig (liet zelfs Erasmus vallen). Daardoor belandde hij buiten de Kerk. Ludger daarentegen was gehoorzaam aan de paus en getrouw aan de Kerk.
Was Ludger maar even beroemd geworden als Luther !!!

Priester Koos Smits, Ludgerusparochie Utrecht.