Terug naar het overzicht van de nieuwsbrief
Ludger terug in Rome.

Dankzij de heer J.J. de Wit, woonachtig in Uelsen in Duitsland, over de grens bij Tubbergen, staat er nu een Ludgerbeeldje in de Kerk van de Friezen in Rome. Hoe is dat mogelijk, zul je je afvragen. De heer de Wit heeft al langer interesse in Ludger. In de streek waar hij woont is Ludger meer bekend en gewaardeerd dan in Nederland. Die waardering of verering bracht hem ertoe een verzoek te doen aan de Ludgerking om een beeldje van Ludger te verkrijgen. Niet direct voor zichzelf, maar om dat een plaats te geven in de Kerk van de Friezen in Rome.

Hij wilde zo’n beeldje schenken aan die kerk “uit dankbaarheid”, dit vanwege de genezing van een ernstig zieke. Die kerk en plaats kende hij al langer en hij besefte dat Ludger hier “thuis” hoorde. Tussen de jaren 784-787 ging Ludger weer eens op reis, nu naar Rome en Monte Cassino. Maar er was al langer een band tussen de Friezen en “Rome”.
In dit verband is het goed te weten dat er in Rome scholae werden gesticht, door m.n. ook missionarissen uit verschillende “landen”. Eerder al hadden de Saksen en de Angelsaksen een schola in Rome. Een schola is een soort thuisfront voor bepaalde groepen, bepaalde landgenoten. De Friezen voelde zich aanvankelijk goed thuis in de schola van de Angelsaksen, waar ook de missionarissen die hen bekeerd hadden vandaan kwamen. Hun talen, Oud-Engels en Oud-Fries, kwamen veel met elkaar overeen, zodat ze elkaar konden verstaan. Ook in de schola van de Saksen voelden zich de Friezen thuis, zo ook de Fries en missionaris Ludger toen hij daar in 784 op bezoek kwam. Maar langzamerhand kregen de Friezen een eigen schola, een eigen terrein. Zo’n terrein werd meestal omheind of ommuurd. Men noemde het burg, wat later burcht werd, in het Latijn burgus. In plaatsnamen als Valkenburg, Voorburg, Middelburg en Straatsburg zien we die naam nog terug.
Alcuin, waar Ludger in York bij studeerde, kwam later aan het hof van Karel de Grote. Ludger leunt steeds meer aan tegen het rijk van Karel de Grote. Zijn diakenwijding was nog in York, maar zijn priester- en bisschopswijding waren in Keulen, dat onder Karel de Grote viel. Dat heeft er wellicht toe bijgedragen dat ook de Friezen een eigen schola kregen, nl. in 799. In een pauselijk kroniekenboek worden de scholae genoemd, nl. die van de Franken, de Saksen, de Langobarden én van de Friezen. De Friezen hadden vanaf die tijd een eigen home, een thuisbasis. Deze schola, van en voor de perigrini uit de Zeven Friese Zeelanden, lag vlakbij die van de Saksen, aan de voet van de Janiculus, een heuvel waar ook meerdere waterbronnen uit stroomden, heel belangrijk in die tijd. Zo’n bron/put is nog te zien, achter de Friezenkerk, in de tuin van de Jezuïeten. Zie de onderstaande tekening van de situatie in Rome rond 800.


Elke schola had of kreeg een eigen kerk. Die van de Friezen is vernoemd naar de aartsengel Michael, nog steeds. Zo’n schola had veel voordelen voor de mensen van het thuisland. Men trof er landgenoten, kon zo met elkaar spreken, kwam tot rust en kreeg er zo nodig verpleging, er was allerhande informatie en soms kon men met andere “landgenoten” weer terug naar huis reizen.
Voor Ludger was deze plaats ook belangrijk, hij was er zogezegd thuis, kwam er bekende tegen, legde contacten en kreeg de opdracht voor zijn missie onder de Friezen. De Kerk van de Friezen kent zo een lange geschiedenis. Ludger was er thuis en is nu met het beeldje terug in Rome ! Eerder heeft de Ludgerkring een schilderij met Ludger erop aangeboden, met daarbij ook een kloostermop van het eerdere Ludgerkerkje in Wichmond. Dat kwam in een kast terecht en is daar mogelijk niet meer uitgekomen !? Nu heeft het Ludgerbeeldje een prominente plaats gekregen in de kerk van de Friezen in Rome: nabij de plaquette van Mgr. Muskens, bij de doopvont van de kerk, op een klein plateau. Pastoor Brouwer heeft alle medewerking gegeven. Zijn opvolger, mgr. Hurkmans, zal naar wij hopen de aandacht en eerbied voor Ludger voortzetten. Zo is de gedachte van de heer de Wit uit Uelsen gerealiseerd. Wij zijn hem er erkentelijk voor.